ماهی سیباس اروپایی

دیباچه
ماهی سی باس اروپایی از تیره ی خارماهیان و راسته ی سوف ماهی سانان و رده ی پرتوبالگان است. این ماهی که گوشت خوار نیز هست امروزه بیشترین تولید را در میان ماهیان مدیترانه ای دارد. طبق آمار جهانی مقدار سی باس پرورشی از 6میلیون تن در سال 2006 به 162 میلیون تن در سال 2014 افزایش یافته است و این رقم همچنان رو به افزایش است.سی باس اروپایی طی تحقیقات انجام شده برخلاف سی باس آسیایی توانایی تکثیر و پرورش دراقلیم گیلان به صورت مدار بسته را داراست و امروزه شروع به پرورش این گونه ی پرطرفدار فرصتی طلایی برای آبزی پروران گیلانی محسوب میشود.

ویژگی های کلی ماهی سی باس اروپایی

این ماهی مانند قزل آلا یک ماهی رستورانی محسوب میشود و همچنین میتوان طی یک پروسه فراوری ساده شامل پوست کندن و پاک کردن آنرا در سوپرمارکت ها و مراکز پروتئینی به فروش رساند. سی باس اروپایی میتواند طیف حرارتی مابین 28-5 درجه را تحمل کرده و تحمل شوری آب برای آن مابین 3% شوری تا میزان شوری آبهای آزاد است. بدین ترتیب پراکنش آنها از کرانه ی آبهای شور گرفته تا رودخانه ها و تالاب ها متغیر است. هرکدام از موارد فوق به خودی خود یک امتیاز مثبت فوق العاده بزرگ برای یک گونه ی پرورشیست.

تغذیه ماهی سی باس اروپایی در طبیعت

آنها در طبیعت به طور معمول در محل های مشخص در کرانه ی آب های آزاد تقذیه میکنند، مکانی که در فصل پاییز برای تولید مثل به آن مهاجرت میکنند. این مهاجرت تا زمستان که فصل تولید مثل طبیعی این ماهیست به طول می انجامد .لاروهای آنها پس از از تخم به سمت مصب رودخانه حرکت میکنند. بچه ماهی ها به مدت پنج سال به صورت گروهی خود را در این حریم امن نگه میدارند و پس از اتمام این دوره متفرق میشوند. پس از چهار الی هشت سال سی باس اروپایی یک ماهی بالغ و آماده ی انجام مجدد این سیکل است. درطول این زمان این ماهی میتواند به طول یک متر و وزن 12 کیلو گرم برسد.

پرورش سی باس اروپایی

پرورش در سامانه های مدار بسته

درسامانه های پرورش ماهی، سی باس اروپایی به وسیله ی ماهی های مولد و در استخرهای مخصوص تکثیر می شوند. برای طولانی کردن دوره تولید مثلی سی باس اروپایی از ترفندی استفاده می شود که “دستکاری نوری” نام دارد. در استفاده از این روش با استفاده از یک خورشید مصنوعی چرخه ی تولید مثلی ماهی را تحت تاثیر قرار میدهند.

پرورش لارو ماهی سی باس اروپایی

تخم هایی که توسط اسپرم ماهی نر بارور شده اند از سطح استخر تکثیر جمع آوری شده و به انکوباتور ها منتقل میشوند؛ جایی که پس از 48 ساعت لارو از آنها خارج میشود. لارو ها کیسه ی زرده ی خود را پس از 6 روز از دست میدهند. در این مرحله باید آنها را با استفاده از علف دریایی و روتریفر ها تغذیه کرد. وقتی سایز آنها افزایش پیدا کرد میتوان به جیره ی غذایی آنها آرتمیا (یک گونه سخت پوست که به طور معمول در تالاب ها، دلتای رود ها و مصب رودخانه ها زندگی میکند) را نیز اضافه کرد.

فاز پرواری ماهی سی باس اروپایی

پس از 40 الی 50 روز میتوان آنها را به استخر های پرورش نوزاد منتقل کرد و با غذا هایی غنی از پروتئین در قالب پلت در سایز بسیار کوچک غذیه کرد؛ آنقدر کوچک که برای لارو ماهی قابل تغذیه باشد. پس از گذشت 3 الی 4 هفته میتوان آنها را به استخرهای مخصوص پرورش بچه ماهی ها منتقل کرد. پس از گذشت دو ماه میتوان ماهی ها را -که حالا به وزن 2 الی 5 گرم رسیده اند- به استخر های پرورش منتقل کرد. پرورش این ماهی در سیستم های مدار بسته بهینه ترین راه برای پرورش این ماهی در مناطق شمالی است چرا که در مناطق جنوبی تر میتوان آنها را در قفس های دریایی کوچک و محدود و یا بزرگ و کاملا آزاد پرورش داد اما این امر به علت نیاز بیشتر به کنترل دما و مواد شیمیایی محلول آب در مناطق شمالی پاسخگو نیست.

تغذیه ماهی سی باس اروپایی در شرایط پرورشی

سی باس ها بیشتر توسط ضایعات پروتئینی ماهی و روغن ماهی تغذیه میشوند اما به مقداری غذای گیاهی نیز به عنوان مکمل نیاز دارند. مقدار پروتئین حاصل از ضایعات ماهی باید در رژیم غذایی ماهی حدود 26% و روغن ماهی حدود 6% باشد. امروزه محققان به دنبال جایگزین کردن این دو ماده ی غذایی بدون وارد آوردن لطمه به رشد و وزن گیری این ماهی هستند. وزن بازاری این ماهی حدود 300 الی500 گرم است حال آنکه میتوان با افزایش طول مدت زمان پرورش و کنترل فاکتور هایی مانند دمای آب سرعت رشد ماهی را افزایش داد و در وزن های مختلف مورد نیاز بازار به فروش رساند.

گوشت ماهی سی باس اروپایی

در پرورش متراکم این ماهی، فضای امنی که این ماهی در زمان لاروی خود درمصب رودها به آن پناه می برد به صورت مصنوعی شبیه سازی میشود. ماهی ها حدود دو الی سه سال با جیره ای ترکیبی ازغذای مصنوعی و طبیعی تغذیه شده و سپس برداشت میشوند. پرورش این ماهی فصلی نیست و میتوان در تمام طول سال اقدام به پرورش سی باس کرد. گوشت این ماهی سفید، عضلانی، با طعمی خوش و ملایم است. سی باس منبعی کم چرب از پروتئین و غنی از سلنیوم است.

ویژگی های آب در سیستم متراکم پرورش سی باس

آب باید مداوما در جریان بوده، دمای آن از دمای محیط پایین تر بوده و شوری آن بین 38% الی 30% باشد (شوری آب دریا و یا لب شور). کنترل دمای آب بین 13 الی 18 درجه در فصول پاییز و زمستان نیز ضروریست. دمای بهینه ای که در آن این گونه حداکثر رشد و وزن گیری را دارد حدود25 درجه سانتی گراد است.

سی باس دارای کیسه شنا بوده و میتواند از پلت های شناور و فرو رونده تغذیه کند (ستون یا بدنه ی آب). این ماهی اگرچه بیماری های مخصوص خود را دارد اما به طور معمول در برابر بیماری از بسیاری از ماهی های پرورشی دیگر مقاوم تر است.

مقاومت ماهی سی باس اروپایی

مقاومت سی باس اروپایی در برابر بیماری و شرایط نامساعد محیطی قابل مقایسه با کپور است در حالی که گوشتی مانند قزل آلا دارد. این یکی از دلایلیست که به این ماهی به عنوان یک ماهی پرورشی ارزش افزوده میدهد.